Bão số 5 2019 (tên quốc tế là cơn bão Matmo) có diễn biến di chuyển nhanh, chủ yếu theo hướng Tây cộng thêm khối không khí lạnh có khả năng mạnh thêm và thời điểm đổ bộ có triều cường, các bộ, ngành, địa phương chủ động mọi phương án phòng chống bão, không chủ quan, đặc biệt là các khu vực chịu ảnh hưởng lớn của bão số 5.
Cách đây hơn 20 năm, ngày 2/11/1997, cũng cơn bão số 5 (tên quốc tế là bão Linda) đổ bộ vào miền Nam nước ta, gây hậu quả nghiêm trọng với hơn 3.000 người thiệt mạng và mất tích, hàng trăm nghìn ngôi nhà bị tốc mái và sập đổ.
Cùng nhìn lại cơn bão số 5 thảm khốc nhất lịch sử Việt Nam - siêu bão Linda để nhớ lại những bài học và cảnh giác trước sự tàn phá của thiên tai.
Năm 2017, tròn 20 năm sau cơn bão số 5 mang tên Linda, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã gửi thư thăm hỏi, chia sẻ thân nhân các gia đình về những mất mát do cơn bão gây ra:
"Hai mươi năm về trước, vào ngày 02 tháng 11 năm 1997, cơn bão số 5 (bão Linda) rất mạnh, bất ngờ và dị thường đã đổ bộ vào đồng bằng sông Cửu Long - vùng đất rất hiếm khi có bão.
Bão đã gây thiệt hại rất nghiêm trọng về người và tài sản, đặc biệt đối với tỉnh Cà Mau. Rất nhiều ngư dân và tàu thuyền của đồng bào ta đã nằm lại nơi biển khơi. Nhà cửa và cơ sở hạ tầng bị thiệt hại nặng nề. Cả hệ thống chính trị cùng nhân dân, chiến sỹ và các lực lượng phòng, chống thiên tai đã nỗ lực ứng phó, khắc phục thiệt hại, giúp đồng bào vượt qua nỗi đau, khôi phục sản xuất và ổn định cuộc sống.
Sau hai thập kỷ, nỗi đau của các gia đình bị mất người thân vẫn còn đó. Vào ngày này, tất cả chúng ta đều xúc động và nhớ đến thời khắc đau thương đã xảy ra. Thay mặt Chính phủ, tôi gửi tới đồng bào, thân nhân các gia đình bị thiệt hại lời thăm hỏi, chia sẻ sâu sắc nhất. Đồng thời, tôi cũng ghi nhận những nỗ lực, cố gắng của chiến sỹ và lực lượng phòng, chống thiên tai.
Thời gian gần đây, thiên tai ngày càng phức tạp, khó lường, xảy ra trên khắp các vùng miền cả nước. Các thách thức của biến đổi khí hậu, sự suy giảm rừng phòng hộ ven biển, lún sụt đất, nước biển dâng... là những yếu tố làm tăng nguy cơ rủi ro khi có thiên tai, nhất là bão, áp thấp nhiệt đới đối với đồng bằng sông Cửu Long.
Với bài học đắt giá từ cơn bão Linda, tôi kêu gọi đồng bào, chiến sĩ và các lực lượng phòng, chống thiên tai cả nước, trong đó có các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long cần đề cao cảnh giác, sẵn sàng, chủ động ứng phó với thiên tai, hạn chế thấp nhất thiệt hại có thể xảy ra.
Thân ái
Nguyễn Xuân Phúc
![]() Chiều đến đêm nay, bão số 5 đổ bộ đất liền Nam miền Trung. (Theo VTC) |
Cơn ám ảnh... 20 năm
Trên báo Bạc Liêu, tác giả Lâm Anh viết: “Ông tha, mà bà không tha, đánh cho một trận mùng Ba tháng Mười”. Trận mùng Ba tháng Mười năm Đinh Sửu 1997 đã để lại trong lịch sử phòng chống thiên tai của Việt Nam một kỷ lục buồn: hơn 3.000 người chết, 200.000 căn nhà bị hư hại, thiệt hại về vật chất ước tính lên đến 385 triệu USD. Một cơn giận dữ của thiên nhiên cộng với sự thờ ơ của con người đã để lại nỗi ám ảnh sau 20 năm vẫn chưa thể xóa nhòa.
Với những người đã từng đi qua cơn bão Linda, 20 năm hay lâu hơn nữa vẫn không thể xóa được những ám ảnh về “lần đầu tiên thấy bão”. Đó là sự trải nghiệm đặc biệt về những cơn gió quần thảo, thổi tung mái, xô ngã nhà, bứng gốc cây. Sóng biển đánh dữ dội, nước dâng lên cao. Và sau đó là cảnh hoang tàn, người chết.
Anh Phạm Văn Viễn là đời thứ 3 trong gia đình có nghề đi biển. 4 giờ sáng 2/11/1997, anh cùng 3 bạn thuyền khác đánh bắt ngoài khơi biển Bạc Liêu thì nhận được tin báo từ điện đàm của cha anh, một ngư dân lão luyện cho biết có bão, cần phải đưa ghe vào bờ. Anh cho ghe chạy vào nhưng không thể vào gần vì nước cạn. Anh thông báo tin này cho những ghe đánh bắt gần đó, nhiều chủ ghe cười “làm gì có bão ở xứ này”. Đến trưa, trời bắt đầu có mưa và đến tối thì gió nổi dậy, sóng khủng khiếp, các ghe mới hốt hoảng quay đầu vào. Anh Viễn cho tàu bỏ neo nhưng vẫn để máy chạy hết tốc lực để không bị sóng đánh chìm. Đó thật sự là một đêm kinh hoàng, chiếc ghe lớn bị vùi trong sóng gió, mong manh như một chiếc lá giữa bão tố, mọi người đều nghĩ rằng sẽ chết. Nhưng kinh nghiệm đi biển cùng chút may mắn, ghe của anh Viễn đã vào được kênh 30/4 trong khi nhiều ghe bạn bị hất lên các bãi gần đó.
Thiếu tá Lê Bá Thuyên, Chính trị viên Hải đội 2 (Bộ đội Biên phòng tỉnh) khi ấy là nhân viên trạm kiểm soát biên phòng kênh 30/4 (thuộc Đồn Biên phòng 664) là người trực tiếp đón tàu anh Viễn vào bờ. Sau bão, anh cùng một tổ công tác đi tìm kiếm những người mất tích (có 2 người ở xóm chài bị mất tích trong bão và sau đó không tìm được), biển trở lại dáng vẻ hiền hòa nhưng trong vạt rừng mắm ven biển vướng đầy những mảnh vỡ của tàu, quần áo và nhiều vật dụng khác. Một tổ công tác khác thì giúp đỡ người dân trên bờ dựng lại nhà cửa - hơn 90% nhà cửa người dân trong khu vực ven biển Nhà Mát bị tốc mái hay sập.
Bão số 5 thật sự không phải là một cơn bão mạnh, chỉ khoảng cấp 8 - 9. Và sự thiệt hại vì bão ở Bạc Liêu cũng rất ít nếu so với các tỉnh Cà Mau, Kiên Giang. Nhưng cơn bão lịch sử này cũng để lại bài học kinh hoàng về sự tàn phá của bão và ý thức phòng chống bão của người dân lẫn các ngành chức năng. Phân tích lý do một cơn bão bình thường như Linda lại làm cho hơn 3.000 người chết và mất tích sau đó cho thấy, chính sự thờ ơ, chủ quan của người dân và các cơ quan chức năng là nguyên nhân chính. Người dân không tin bão đổ về miền Tây, chính quyền cũng cho rằng “mấy cơ quan khí tượng báo sai”. Bài học xương máu đến mức sau đó, mọi ý thức phòng chống bão đều được nâng cao một cách đáng kể, khi báo tin bão thì người dân đều răm rắp đi tránh và mọi lực lượng phòng chống bão được triển khai từ rất sớm!
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, hồi 10 giờ ngày 30/10, vị trí tâm bão ở vào khoảng 13,2 độ Vĩ Bắc; 111,3 độ Kinh Đông, cách đất liền các tỉnh Bình Định-Khánh Hòa khoảng 200km về phía Đông. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 9 (75-90km/giờ), giật cấp 11. Bán kính gió mạnh từ cấp 6, giật từ cấp 8 trở lên khoảng 130km tính từ tâm bão.
Dự báo trong 12 giờ tới, bão di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc, mỗi giờ đi được 15-20km. Đến 22 giờ ngày 30/10, vị trí tâm bão ở khoảng 13,6 độ Vĩ Bắc; 109,2 độ Kinh Đông, trên đất liền ven biển các tỉnh từ Quảng Ngãi đến Khánh Hòa. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 9 (75-90km/giờ), giật cấp 11-12.
Nhận thấy tàu cá cùng các ngư dân đang ở trong khu vực thời tiết nguy hiểm, Chi đội Kiểm ngư 4 đã phối hợp với các đơn vị Hải quân, Biên phòng trong khu vực nắm thông tin và duy trì liên lạc với tàu BĐ 96389-TS/8LĐ, đồng thời động viên các ngư dân bình tĩnh chống chọi với mưa bão, chờ lực lượng ra cứu nạn.
Lúc 0 giờ 40 phút ngày 30/10, Chi đội Kiểm ngư 4 điều động tàu KN411 lên đường làm nhiệm vụ và tìm thấy BĐ 96389-TS/8LĐ vào lúc 5 giờ cùng ngày. Sau khi được chăm sóc y tế, sức khỏe các thuyền viên ổn định, riêng ngư dân Lê Tuấn Anh cần được điều trị khi về đến đất liền. Dự kiến đến trưa 30/10, tàu KN 411 sẽ lai dắt tàu BĐ 96389-TS/8LĐ về đến đảo Phú Quý, tỉnh Bình Thuận.
Dự báo thời tiết ngày và đêm 30/10/2019
Hà Nội: Ít mây, ngày nắng, đêm không mưa, sáng sớm có nơi có sương mù. Gió đông bắc cấp 2-3. Sáng sớm và đêm trời rét. Độ ẩm từ 35 - 85%. Nhiệt độ thấp nhất từ 17 - 20oC. Nhiệt độ cao nhất từ 27 - 30oC.
Phía Tây Bắc Bộ: Có mây, ngày nắng, đêm không mưa, sáng sớm có nơi có sương mù. Gió nhẹ. Sáng sớm và đêm trời rét. Độ ẩm từ 45 - 92%. Nhiệt độ thấp nhất từ 16 - 19 độ, có nơi dưới 16 độoC. Nhiệt độ cao nhất từ 27 - 30 độ, có nơi trên 30 độoC.
Phía Đông Bắc Bộ: Ít mây, ngày nắng, đêm không mưa, sáng sớm có nơi có sương mù. Gió đông bắc cấp 2-3. Sáng sớm và đêm trời rét. Độ ẩm từ 35 - 90%. Nhiệt độ thấp nhất từ 17 - 20 độ, vùng núi 15-17 độ, vùng núi cao có nơi dưới 13 độoC. Nhiệt độ cao nhất từ 27 - 30oC.
Thanh Hóa - Thừa Thiên Huế: Nhiều mây, phía Bắc ngày có mưa vài nơi, đêm có mưa rải rác; phía Nam ngày có mưa, có nơi mưa vừa, mưa to và dông, đêm có mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to và dông, riêng Thừa Thiên-Huế có mưa rất to. Gió bắc đến tây bắc cấp 3, phía Nam cấp 3-4. Trong cơn dông có khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh. Sáng sớm và đêm trời lạnh. Độ ẩm từ 60 - 99%. Nhiệt độ thấp nhất từ 20 - 23 độ, phía Bắc có nơi dưới 20 độ.oC. Nhiệt độ cao nhất từ 25 - 28oC.
Đà Nẵng đến Bình Thuận: Nhiều mây, có mưa to đến rất to. Gió mạnh cấp 4-5, từ chiều ở các tỉnh Quảng Nam, Ninh Thuận gió mạnh dần lên cấp 6-7, giật cấp 9; các tỉnh Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa có gió mạnh cấp 6-7, sau tăng lên cấp 7-8, giật cấp 10. Độ ẩm từ 75 - 100%. Nhiệt độ thấp nhất từ 22 - 25oC. Nhiệt độ cao nhất từ 25 - 28oC.
Tây Nguyên: Nhiều mây, có mưa, chiều và đêm có mưa to đến rất to và dông. Gió tây bắc đến tây cấp 3-4. Trong cơn dông có khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh. Độ ẩm từ 65 - 99%. Nhiệt độ thấp nhất từ 18 - 21oC. Nhiệt độ cao nhất từ 25 - 28oC.
Nam Bộ: Nhiều mây, có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có mưa vừa, mưa to. Gió tây đến tây nam cấp 3. Trong cơn dông có khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh. Độ ẩm từ 60 - 97%. Nhiệt độ thấp nhất từ 22 - 25oC. Nhiệt độ cao nhất từ 29 - 32oC.
Phú Yên cho học sinh nghỉ học để đảm bảo an toàn trong bão số 5
Ngày 30/10, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Phú Yên Phạm Văn Cường đã ký công văn khẩn gửi Phòng Giáo dục và Đào tạo 9 huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh và các đơn vị trực thuộc về việc cho học sinh nghỉ học để đảm bảo an toàn khi dự báo bão số 5 sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến khu vực đất liền của tỉnh Phú Yên.
Công văn nêu rõ: Cho phép học sinh được nghỉ học từ sáng 30/10 đến hết ngày 31/10/2019; giáo viên chủ nhiệm nhắc nhở học sinh không được đến những nơi có vùng nước sâu, dễ gây sạt lở, không tụ tập bạn bè đi xem nước lũ, nước lụt ở sông suối ao hồ nơi có vùng nước sâu để tránh xảy ra các tai nạn đáng tiếc. Các trường có kế hoạch phòng chống, khắc phục thiệt hại do mưa bão gây ra, có kế hoạch dạy bù cho những ngày nghỉ học…
Tại huyện miền núi Đồng Xuân - nơi thường xảy ra lũ lớn và bất ngờ, kế hoạch cho học sinh nghỉ học đã được triển khai từ sớm và có sự kiểm tra, giám sát chặt chẽ. Ông Phạm Trung Thành, Trưởng Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Đồng Xuân cho biết: Khi tiếp nhận công văn của Sở, Phòng đã yêu cầu các trường thực hiện ngay. Bằng các kênh liên lạc như hệ thống loa truyền thanh, điện thoại, zalo..., từ tối 29/10, các giáo viên chủ nhiệm đã thông báo cho phụ huynh học sinh cho các em nghỉ học. Hiệu trưởng các trường chịu trách nhiệm hướng dẫn phụ huynh học sinh đưa con em về nhà tránh bão (nếu đã đưa đến trường) ngay trong sáng 30/10. Cùng với đó, Phòng Giáo dục và Đào tạo đã phân công cán bộ đi kiểm tra các trường, nhất là địa bàn vùng trũng; yêu cầu chủ động di dời tài sản để tránh thiệt hại khi bão vào đất liền và có mưa lớn xảy ra.
Trên địa bàn tỉnh Phú Yên, Trường Trung học Phổ thông Lương Văn Chánh và Trường Phổ thông dân tộc nội trú tỉnh có học sinh ở các huyện, thị xã về thành phố Tuy Hòa theo học. Việc hướng dẫn cho học sinh nghỉ học để tránh bão số 5 được các trường triển khai từ sớm, tạo điều kiện cho các em về nhà bằng các phương tiện giao thông an toàn chậm nhất là trong sáng 30/10/2019.
Thầy Huỳnh Tấn Châu, Hiệu trưởng Trường Trung học Phổ thông Lương Văn Chánh cho biết: Đặc thù của trường là có nhiều học sinh từ các huyện xa về theo học như huyện Đồng Xuân, Sông Hinh… Nhà trường đã thông báo cho học sinh và phụ huynh về chủ trương nghỉ học để chủ động đón con em mình về nhà và giám sát trong 2 ngày nghỉ học. Bên cạnh đó, nhà trường yêu cầu tạm dừng tất cả các hoạt động ngoại khóa, bồi dưỡng học sinh giỏi trong thời gian này.
Dự báo thời tiết, tin bão mới nhất từ nay đến hết mùa mưa bão: Còn 5 cơn bão
Nhận định những tháng cuối năm 2019, mật độ bão trên khu vực Biển Đông có xu hướng cao hơn trung bình, dự báo từ nay đến cuối năm còn khoảng 3-5 cơn bão và áp thấp nhiệt đới trên khu vực Biển Đông, trong đó có khoảng 1-2 cơn ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta, tập trung ở khu vực Trung Bộ và Nam Bộ.
Tiếp tục đề phòng nguy cơ xuất hiện các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như dông, sét, lốc, mưa đá trên phạm vi toàn quốc.
Nhiệt độ trung bình trên phạm vi cả nước có khả năng cao hơn so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ từ 0,5-1,0oC, riêng tháng 12/2019 khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ cao hơn từ 1,0-1,5oC.
Dự báo đợt rét đậm đầu tiên có khả năng xuất hiện vào khoảng đầu tháng 1/2020. Rét đậm tập trung nhiều trong tháng 1 và tháng 2/2020. Đề phòng các đợt rét đậm kéo dài 5-10 ngày trong thời gian này và khả năng xuất hiện băng giá, sương muối, đặc biệt khu vực vùng núi phía Bắc.
Tác giả bài viết: TTXVN, Cổng thông tin Điện tử Chính phủ, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn, Phongchongthientai.vn
Nguồn tin: thanhnien.vn
Ý kiến bạn đọc
Theo dòng sự kiện